Çağdaş poeziyamızın yeni və ciddi nəfəslərindən birinin adı Emil Rasimoğludur. Onun üçün bu dünyada poeziya mayak, sahil, həyat deməkdir.
Yaşının III on illiyinin astansında olan şair nəinki sözün pıçıtlısından, eyni zamanda sükutundan da xəbərdardır. Onun mətnə münasibəti hər zaman orjinallıqdan yana olub. Yəni çeynənmiş fikirlərdən uzaq və sıxıcı cəryanlarınqəliblərindən kənarda gəzib.
Şairin şeirlərinə nəzər salanda adama elə gəlir ki, futurizm, postmodernizm, eksistensializm və sureallizmcərəyanlarından müyəyən aralıqla şeirlərində bir çimdik olsa belə peşəkarlıqla istifadə edib. Ancaq əslində Emil şeirlərində yalnız öz ədəbi ritmini, ahəngini eşidən və qoruyan şairdir.
Onun şeirlərində belə demək doğrdursa, qeyd olunan cərəyanlar stukturuformalaşdırmır. Sadəcə şairin ədəbi məntiqinin və ahəngin mütləq əksində doğulur. Bir sözlə, qeyd olunan cəryanlarşeirdə ümumi mənzərəni formalaşdırmr, sadəcə mətndə kiçik detal kimi bədii zərurətdən yaranaraq həll olunur.
İlk dəfə onu “Burda balıq-balıq sular can verir, burda fəsil-fəsil ölür adamlar” misraları ilə sözün şeir mənasında kəşf etimişəm. Dünyada həyatın və paklığın adlarından biri də sudur. Daima dünya poeziyasında suyu həyat simvolu kimi işləmişdilər. Amma heç bir şair və ya yazıçı suyun nə vaxtsa yorulacağını və belə möhtəşəm əzəmətlə həyatın bitişini incəliklə təsvir etməyib. Fikir versək görərik ki, suyun hekayəsi onun qonaqları, yəni gəmi-qayıq, insan tərəfindən deyil, daimi sakinləri – balıqlar tərəfindən sonlandırılır.
Burada şair sətiraltı balıqların şüurlu və ya şüursuz intiharını inanılamaz peşəkarlıqla işləyib. Növbəti misrada isə kiçik ip ucu ilə birinci misranın sətiraltı mənasına ədəbi nəfəslik açır. Amma bu pıçıltı həm də növbəti poetik sirrin carçısıdır.
Yenə şair daha bir əzbərlənmiş ifadəni yumşaq desək, ədəbiyyatın zibilliyinə atır. Fəsillərin hansının başlanğıc, hansının son olmasını digər ənənəvi poetik düşəncə ilə bölmür. Əksinə, bütün fəsillərin yalnız bir boyda olduğunu qeyd edir. İlkin baxışda bu çox sərt və bir o qədər də subyektiv yanaşma olduğu təəssuratı yaradır oxucuda… Amma yenə alt qatda hər fəsildə insan bir xatirəsi ilə vidalaşır. Yəni, təkcə dəyişən fəsillər deyil həm də insanlardır:
“Yuxuda gördüyüm şəhərdə
anam da qarımırdı
atam üçün hər səhər…”
İlkin baxışdan bu misralarda şərq elementləri (qadın səssizliyinə-itaətkarlığına üsyan) sezilir. Ancaq diqqətlə baxanda görürsən ki, əslində burada mövzu bir az əvvəl yuxarıda qeyd etdiyim nə özünü qurban verən qadın nisgilinə daha yox deyən Şərqdən, nə də Qərbin şıltaq fərdiyyətçiliyidir. Çünki sadaladığım nüanslar və ya baxışlar artıq bütün yaradıcı sferalarda işlənib və bitib. Şair burada qadına bəşəriyyətin – ali anlayışların üfüqündə baxır. Əgər kimsə məndən xəbər alsa ki, ali anlayış sənin üçün nədir. Heç tərəddüt etmədən bir körpənin gülüşü deyərdim.
“Paltarlardakı göy üzü bəxtəvər idi,
əlimdən düşüb sınan güzgüdəki
saçları da,
saçlarının fəsli də bəxtəvər…
Çünki qovuşmaq hamının yadından çıxmışdı.”
Kədərli səslənsə də şair untumağın bir adının da xoşbəxtlik olduğunun bədii təsvirini zərgər dəqiqliyi ilə işləyib.
“Qatar relslərində yenə çiçəkləyib
bir quş dimdiyində”
Relslər deyəndə ağıla mütləq qəlib, sərt qayda-qanun, yeknəsək bir tərz gəlir . Mənə görə bütün varlıqların- canlıların həyat hekayəsinin dəmir portretidir relslər…
…Və bu porteti şair quş qanadı ilə deyil göylərdən bir dimdiklik sevda gətirərək nəfəslik verərək sevindirir o darıxan relsləri.
“Yolunu kəsirəm bir balığın.
Eşidirsənmi?”
İlkin baxışda çox sadə bir misra (fikir) kimi görünür. Amma misra tamamilə bilinməzliyi özündə ehtiva edir.
Əslində Emil Rasimoğlunun yaradıcılığını bilən adam şairin cavabı bilərəkdən gizlətdiyini həmin an sezir. Burada bilinmir ki, balıq keçmişə üz tutur ya sahilə… İstənilən halda Emil Rasimoğlu həyatın ya keçmişdə, ya da sahildə olduğu mövzusunu qəsdən mücərrət təqdim edir.
Fuad Cəfərli
