BBC-yə danışan Sindi Makkeyn bəyan edib ki, mayın 18-də başa çatacaq müqavilə yenilənməlidir.
Taxıl ixracı sazişi davam edən müharibəyə baxmayaraq, Ukraynaya milyonlarla ton ərzaq göndərməyə imkan verdi. Razılaşma ötən ilin iyulunda Türkiyə və BMT-nin vasitəçiliyi ilə imzalanıb.
Müqavilə ilə Ukraynanın 2022-ci ilin fevralında işğaldan sonra Rusiya hərbi gəmiləri tərəfindən bağlanan Qara dənizdəki limanlarından ərzaq məhsulları göndərə bilməsi qlobal ərzaq böhranının öhdəsindən gəlməyə kömək etdi.
Ukrayna günəbaxan, qarğıdalı, buğda və arpa kimi taxılların əsas ixracatçısıdır və alınmış buğdanın yarıdan çoxu Ukraynadan alınmışdır. Eyni zamanda, BMT Moskvanın kənd təsərrüfatı məhsullarının daşınmasını özü həyata keçirə biləcəyi barədə razılığa gəlmişdi.
class=”medianet-inline-adv”>
“Onlar müqaviləni yeniləməlidirlər” dedi Makkeyn. Yenilənməsə, dünyanı bir yana qoyaq, bölgəni doyurmaq da bizim üçün mümkün deyil. Bildiyiniz kimi, Ukrayna Avropanın taxıl anbarı idi və indi belə deyil. İndi biz taxılı oradan ala bilməliyik, çünki bu, digər ölkələrə də təsir edir”.
Müqavilənin daha 120 gün uzadılması nəzərdə tutulurdu, lakin Rusiya taxıl və gübrə ixracına maneələr olduğunu əsas gətirərək müqaviləni geri götürməklə hədələdi.
Rusiya, Ukrayna, Türkiyə və BMT-nin yüksək vəzifəli rəsmiləri sazişin müddətinin uzadılmasına dair təklifləri müzakirə etmək üçün cümə axşamı İstanbulda görüşüblər.
Kremldən verilən açıqlamada Rusiya lideri Vladimir Putin lazım gələrsə, prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanla razılaşmanın uzadılmasını müzakirə edə biləcəyini, lakin hələlik görüş planının açıqlanmadığını bildirib.
Makkeyn izah edib ki, ÜƏP dünya ölkələrinə paylamaq üçün başqa mənbələrdən taxıl alır, lakin artan xərclər səbəbindən keçmişdəki kimi çox insanı qidalandıra bilmir.
Makkeyn həmçinin qeyd edib ki, ukraynalı fermerlər bu il məhsullarını bazara çıxara bilməyəcəklər. “Bilirəm ki, bəzi təsərrüfatlar hələ də işləyir. Amma unutmaq olmaz ki, hazırda istehsal sahələrinin böyük hissəsi minalanır”.
Rusiyanın müqaviləni uzatmağa razı olub-olmayacağı ilə bağlı suala Makkeyn belə cavab verib: “Xeyr, mən çox optimist deyiləm. İndiyə qədər eşitdiklərimin 50/50 faizi. Bu məni çox narahat edir. Bu, başqalarını da narahat etməlidir”, – deyə o bildirib.
class=”medianet-inline-adv”>
Milli Müdafiə Nazirliyi danışıqlarda irəliləyişin əldə edildiyini və tərəflərin dördtərəfli texniki danışıqlarla bağlı konsensusa gəldiyini açıqlayıb.