Sudanda üçüncü həftədir davam edən qarşıdurmalar yüz minlərlə insanı evlərindən və işlərindən didərgin salıb. 45 milyonluq ölkədən əcnəbilərin qaçması sürətlə davam edərkən, təxliyələr başa çatdıqdan sonra qalanların amansız vətəndaş müharibəsinin qurbanı olacağı qorxusu var. 2021-ci ildə birgə çevrilişlə hökuməti devirən hərbi komandir Əbdülfəttah əl Burhan ilə Çevik Dəstək Qüvvələrinin (HDK) lideri Muhammed Hamdan Dagalu arasında hakimiyyət mübarizəsi paytaxt Xartumu və Omdurman şəhərini çevirdi. Ağ Nil çayının qarşı sahilində, döyüş meydanına. Rəsmi açıqlamaya görə, indiyədək qarşıdurmalarda 528 nəfər ölüb. Bununla belə, mülki şəxslərin cəsədlərinin xəstəxanalara çatdırılmasının mümkün olmadığı, ordu və HDK-nın itkilərlə bağlı şəffaf olmadığı bildirilir.
Cənubi Sudan prezidenti Salva Kiir HDK ilə Sudan ordusunun 4-11 May tarixləri arasında davam edəcək bir həftəlik atəşkəs barədə razılığa gəldiyini açıqlasa da, ölkədə daha əvvəl dəfələrlə alınan atəşkəs qərarlarına əməl edilməməsi ümidləri azaldır.
class=”medianet-inline-adv”>
PAYTATA KİM NƏZARƏTDƏDİR?
Ölkədə humanitar böhran böyüyərkən, Londonda nəşr olunan ərəb qəzeti Sərku’l Avsatın suallarını cavablandıran Həmdan Dağalu, paytaxt Hartum və qarşıdakı Omdurmanın nəzarətində olduğunu iddia etdi. Münaqişədən əvvəl 5 milyon insanı qəbul edən paytaxtda elektrik və su çatışmazlığını həll etməyə çalışdıqlarını qeyd edən Dağalu, “Şərtlərdən təəssüflənirik və problemlərə təcili həll yolları axtarırıq” dedi. Daqalu həmçinin onun qoşunlarının nizam-intizamsız olması ilə bağlı iddiaları rədd edərək, onların təşkilatçılıq imkanlarını vurğulamaq üçün 30-dan çox ölkədən diplomatların təxliyəsinə kömək etdiklərini deyib.
QAÇQINLARIN YENİ AKIŞI
Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) artıq 334 min insanın münaqişələr səbəbindən ölkə daxilində köçmək məcburiyyətində qaldığını açıqlayıb. Bundan əlavə, 100 minə yaxın insan başqa ölkələrə, onlardan 20 mini qonşu Çada qaçıb. Türklərin təxliyəsi üçün əsas yol kimi istifadə edilən qonşu Efiopiya hər gün sərhədlərinə min nəfərin gəldiyini; qida, su, tibbi yardım və sığınacaq çatışmazlığının böyük olduğunu bildirdi. BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarı Filippo Qrandi xəbərdarlıq edib ki, qaçqınların sayı 800 mini keçə bilər.
Türkiyə mayın 1-dən etibarən 1700 vətəndaşını Sudandan çıxararaq təxliyyə əməliyyatını tamamladığını açıqlasa da, bir sıra ölkələrin təxliyyə işləri davam edir.
class=”medianet-inline-adv”>
TÜRKİYƏDƏN VASİTƏÇİLİK SƏYİ
Vasitəçilik səylərinə ABŞ, BƏƏ və Səudiyyə Ərəbistanından sonra Türkiyə də qoşulub. Bu çərçivədə xarici işlər nazirinin müavini Burak Akçapar Efiopiyanın paytaxtı Əddis-Əbəbəyə gedərək Afrika İttifaqının Siyasi işlər, Sülh və Təhlükəsizlik komissarı səfir Bankole Adeoye ilə görüşüb. Nazirlik Sudandakı son hadisələrin müzakirə edildiyini açıqlayıb. Səfir Akçapar mayın 4-dək Efiopiyada təmaslarını davam etdirəcək.
ÇAVUŞOĞLU: VASİTƏLİK EKSPERTİ
Xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu keçən həftə “Biz hər iki tərəfə təsiri olan ölkələrdən biriyik… Nazir müavinimizi gələn həftə Efiopiyaya göndəririk. Burak Akçapar artıq vasitəçilik sahəsində təcrübəsi olan bir dostumuzdur. Biz onu göndəririk, orada efiopiyalılarla infrastruktur hazırlayacaqlar” dedi.
