Şimal qonşumuz Belarus süd məhsullarının idxalına qadağa qoyub, Azərbaycan paytaxtında bundan xəbərsizdirlər, həm də…

Fevralın 26-dan etibarən Rusiya Belarus süd məhsullarının idxalına qadağa qoyub. “Rosselxodnadzor” bəyan edir ki, qadağa Avrasiya İqtisadi İttifaqı və Rusiya Veterinar-Sanitar tələblərinin pozuntuları ilə əlaqədardır. Məlum olduğu kimi, 2017-ci ildə Belarus Rusiyaya süd məhsullarının əsas idxalçısı idi.

Xatırladaq ki, 2014-cü ildə də Rusiya Belarusda istehsal olunan ət və süd məhsullarının ölkəyə idxalını dayandırmışdı. Rusiyanın müvafiq qurumu bu addımını həmin məhsulların sanitar-epidemioloji normalara cavab verməməsi ilə əsaslandırmışdı. Buna cavab olaraq həmin il Belarus hakimiyyəti də Rusiyada istehsal olunan bir sıra ərzaq məhsullarının ölkəyə idxalını qadağan etmişdi. Həmin ərzaq siyahısına makaron növləri və üyüdülmüş “Mokka” qəhvəsi daxil idi. Belarusun baş sanitar həkimi İqor Qayevskinin sözlərinə görə, bu ərzaq məhsulları sanitar normalara uyğun deyil. 2015-ci ildə isə Qazaxıstan prezidenti Nursultan Nazarbayev Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenkonu onun ölkəsinə təbii süd əvəzinə süd tozundan hazırlanmış maye “itələməkdə” ittiham etmişdi. Bu haqda Rusiya-Qazaxıstan regionlararası iqtisadi forumunda söhbət getmişdi. Nazarbayevin sözlərinə görə, Avrasiya İttifaqına daxil olan ölkələr arasında ərzaq məhsullarının tərkibinə və xammalın keyfiyyətinə dair yeni standartlar, dəqiq texniki reqlamentlər tətbiq edilməlidir. Belə standartların olmaması nəticəsində bəziləri bazarda haqsız rəqabət imkanları əldə edir:

“Elementar olaraq təbii və tozdan hazırlanmış süd arasında dəqiq sərhəd müəyyən edilməyib. Biz dostumuz Aleksandr Qriqoryeviçlə mübahisə edirik, o, bura süd tozu itələyir, süd tozu qarışdırılıb satılır. Bu, heç də təbii süd deyil” – Nazarbayev bildirmişdi.

Qazaxıstan prezidentinin sözlərinə Rusiya prezidenti Vladimir Putin də dəstək vermişdi: “Bu, əslində süd deyil, süd içkisidir”.

Eləcə də 2009-cu ildə də süd tozundan hazırlanmış süd üstündə Belarusla Rusiya arasında ciddi iqtisadi qarşıdurma yaranmışdı. İki ölkə arasında “süd müharibəsi” zamanı Rusiya Belarusdan süd və süd məhsullarının idxalına qadağa qoyub, əvəzində Lukaşenko Rusiyadan ölkəyə süd və süd məhsullarının idxalını dayandırmışdı. Lakin sonda Belarus Rusiyanın tələbləri ilə razılaşaraq bu ölkəyə təbii süd və “süd içkisi” idxalını ayırmışdı.

Qeyd edək ki, Belarusdan ölkəmizdə çoxsaylı çeşiddə süd məhsulları gətirilir. Əhalinin də bu məhsullara tələbatı böyükdür. Hətta iki il öncə paytaxt Bakıda Belarus ərzaq, o cümlədən ət və süd məhsulları mağazası açılıb. Beləliklə, Rusiya Belarusdan gətirilən süd məhsullarına qadağa qoysa da, ölkəmizdə hələ də bu məhsullar satılır və geniş alıcı kütləsi var.

Məsələ ilə bağlı əməkdaşımız paytaxtdakı mağazalarda olub. Əməkdaşımızın müşahidəsinə  görə, satıcılar Rusiyanın bu qərarından xəbərsizdir. Eləcə də alıcılar Rusiyanın qadağasına məhəl qoymadığını, keyfiyyətinə etibar edərək daim Belarus süd və ağartılarını aldıqlarını bildirib. Müşahidəmiz zamanı məlum oldu ki, alıcılar daha çox Belarus istehsallı “Savuşkin”, “Brest-Litovsk” firmasından olan süd, pendir, yağ, yoğurt məhsullarına üstünlük verir.

“Ümumiyyətlə, ölkəmizdə çox təhlükəli qida məhsulları var”.

Bu sözləri Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri Eyyub Hüseynov “Yeni Müsavat”a açıqlamasında bildirib. Qurum sədri ölkəmizdə qidanın təhlükəsizliyi ilə bağlı qanunun olmamasından şikayətlənib: “Qanun olmayan yerdə cinayət baş verir. Ötən il ölkə prezidenti Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin yaradılması ilə bağlı sərəncam imzaladı. Lakin agentlik bu gün heç bir iş aparmır, kifayət qədər ictimai şəffaf iş gözə dəymir. Beləliklə, ölkədə kifayət qədər təhlükəli qida məhsulları var. Bu da insanların sağlamlığında mənfi izlər buraxır. O cümlədən də Belarusdan gətirilən qida məhsulları səthi yoxlanılır, yalnız gigiyenik sertifikatı verilir. Lakin demək olmaz ki, bir ölkədən gətirilən bütün məhsullar təhlükəlidir. Onların hamısı ekspertizadan keçməlidir. Hər halda, Rusiyanın qadağan etdiyi məhsulun Azərbaycana gətirilməsi istisna olunmur”.

Xalidə GƏRAY,
Musavat.com
Fotolar müəllifindir