05-12-2023
  • Haqqımızda
  • Əlaqə
  • Reklam
  • Media üçün
12 °c
Baku City
11 ° Ç
11 ° Ca
8 ° C
9 ° Şb
Reportyor.İnfo
Advertisement
  • Gündəm
  • Siyasət
  • Dünya
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Seçmə
  • Sosial
  • Maraqlı
  • İdman
  • Özəl
  • Köşə
  • Araşdırma
  • Maqazin
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələrə bax
  • Gündəm
  • Siyasət
  • Dünya
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Seçmə
  • Sosial
  • Maraqlı
  • İdman
  • Özəl
  • Köşə
  • Araşdırma
  • Maqazin
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələrə bax
Reportyor.İnfo
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələrə bax

PUTİNDƏN SONRAKI DÖVRÜN DÖRD SSENARİSİ – Yeni “varis planı”, yoxsa ömürlük prezident?

25 Fevral 2018, 09:57
Siyasət
A A
PUTİNDƏN SONRAKI DÖVRÜN DÖRD SSENARİSİ – Yeni “varis planı”, yoxsa ömürlük prezident?

Martın 18-də Rusiyada keçiriləcək prezident seçkilərinin nəticəsi əvvəldən bəllidir: Vladimir Putin sonrakı yerdə olan namizədlərdən 5-6 dəfə çox səs yığaraq qalib gələcək.

Rusiyada bugünkü seçkilər sovet dövründəkindən daha ədalətli, azad və ya rəqabətli deyil. Yeganə fərq – seçicilərin yalnız bir namizədə səs verməməsidir, çünki hazırda bir neçə namizəd var ki, bu da seçkiyə daha etimadlı görünüş yaradır.

Gələcək seçki ilə bağlı başqa bir müəyyənlik budur ki, Putin dördqat prezident olacaq. Xatırladaq ki, Xodorkovskinin həbsindən sonra, 2003-cü ilin oktyabrın sonlarında onun ilkin siması yaranıb, daha sonra isə, 2004-cü ildə Putinin başqa bir, yeni modeli seçilib.

2008-ci il seçkilərindən sonra Putin, Rusiyanın yeni seçilmiş prezidenti Dmitri Medvedevin idarə olunması yollarını tapmalı idi.

Nəhayət, 2012-ci ildə, – daha sonra Ukraynanı işğal edən, – Moskvada, Poklonnaya Qora meydanında tərəfdarlarının mitinqinə gələn, kütləvi etirazları yatıran və prezidentliyə geri dönən döyüşçü Putin obrazı üzə çıxıb.

Onun çevrilmə bacarığına baxmayaraq, gələcək qələbəsindən sonra Putin hər hansı əsaslı siyasət dəyişikliyini təqdim etməyəcək. Sabiq maliyyə naziri Aleksey Kudrinin təklif etdiyi cəsarətli, hərtərəfli islahatlar gündəmdə deyil. Putin yeni fəndləri öyrənməyəcək tipdir.

Növbəti dövrdə Putinin nə edə biləcəyini proqnozlaşdırmaq üçün onun 18 illik hakimiyyəti dövründə Rusiyanı müəyyənləşdirən beş tendensiyanı nəzərdən keçirin.

Birincisi, Rusiyanı qonşuları təhdid edən şər dövləti halına gətirilməsi, Qərblə siyasi və hərbi qarşıdurmanın artmasıdır.

İkincisi, hakimiyyətin, – Rusiyanın nəhəng qərarvericiləri kimi, – bürokratiyanı, parlamenti və məhkəmə hakimiyyətini əvəz edən kiçik elitanın əlində cəmləşməsidir.

Üçüncü tendensiya – siyasi həyatda, xüsusilə gizli polis qismində, gücün tətbiqinə güvənmədir.

KQB-nin varisi olan Federal Təhlükəsizlik Xidməti (FSB) indi federal nazirlər, regional qubernatorlar, müxalifət liderləri, teatr direktorları, ekoloji fəallar, habelə “Twitter” və ya “Facebook”da rəylərini bölüşən sıravi vətəndaşları həbsə ata bilər.

Dördüncü və bununla əlaqəli başqa bir tendensiya – səsvermə hüququ, söz və toplaşmaq haqları daxil olmaqla, konstitusional təminatlı azadlıqların məhdudlaşdırılmasıdır.

Son tendensiya – mülkiyyət hüquqlarının tədricən erroziyasıdır və bu, Rusiyada iş adamlarına ölkəyə sərmayə qoymağı tövsiyə etmir.

Bütün bu mənfi tendensiyalar davam edəcək, hətta azalma tempi mübahisəlidir.

Putinin yenidən seçilməsi, demək olar ki, altı illik iqtisadi durğunluq və beynəlxalq izolyasiyanın davamı deməkdir.

O, islahat ehtiyacından danışır, ancaq təxminən bir nəsil hakimiyyətdə qaldıqdan sonra vədləri artıq etibar doğurmur. Putinin niyyətlərini və gələcək siyasətini izah etmək üçün hərəkətlərinə – “o nə deyir və nə edir”ə fikir vermək lazımdır.

Zənnimcə, dörd məqbul ssenari var.

Birincisi, Putin ömürlük prezidentlik məqsədi ilə prezidentlik müddətini iki dəfəylə məhdudlaşdıran Konstitusiya müddəasını referendum keçirməklə ləğv edir. O, Rusiya və Belarusun İttifaqı dövlətinin prezidenti seçilərsə, Belarusun hazırkı prezidenti Aleksandr Lukaşenko ittifaqın baş nazir vəzifəsini icra edəcək. Birlik Dövləti 1997-ci ildən “ölüb”, ancaq Putinin məqsədlərinə xidmət etmək üçün o canlandırılacaq.

İkinci ssenaridə Putin “Rus Den Syaopini”nə çevriləcək. Bu halda, o, Rusiyanın mövcud siyasi modelinin davamlı olmadığını və yeni bir sistem üçün çərçivə yaratmaq naminə ölkənin hər yerindən nümayəndələri “dəyirmi masa” ətrafında toplamaq fikrini qəbul edir. Nümayəndələr Putin dövrünün son iki ilini əhatə edən keçid dövrü üçün qaydalar müəyyənləşdirir, sonra Rusiya yeni bir siyasi dövrə girir.

Ya da, Boris Yeltsin kimi, Putin tükəndiyini bildirəcək və varisini irəli sürəcək.

Üçüncü ssenaridə, varis, Medvedev kimi, liberal ola bilər, dördüncü ssenaridə müdafiə sənayesinə nəzarət edən baş nazir müavini Dimitri Roqozin kimi mühafizəkar.

Bu son iki ssenaridə, varisin liberal və ya mühafizəkar olub-olmaması həqiqətən əhəmiyyətli deyil. Əhəmiyyətli olan yeni liderin iqtidarı əlində saxlaya bilməsidir. Nə Medvedev, nə də Roqozin mövcud sistemi olduğu kimi saxlaya bilməyəcəklər.Ancaq onların hər hansı islahatlar cəhdi köklü mənafelərə təhlükə törətməklə, mövcud hakimiyyət balansını qeyri-sabitləşdirəcək.

Üstəlik, Medvedev və ya Roqozinin FSB ilə əlaqələrinin necə olacağı aydın deyil.Ölkənin post-Putin dövründə də gizli polis siyasi həyata müdaxilə edə biləcəkmi?

Bu dörd ssenaridə ən çox hansı ehtimalın gerçəyə yaxın olduğu barədə danışmayacağam.

Hər halda, onların hamısı eyni sual doğurur: 2024-cü ildə Rusiya lideri yenə Putin olacaq, ya başqası?

Necə olursa-olsun, əmin ola bilərik ki, hər keçən gün Putin öz mövcud ekzistensial problemi ilə getdikcə daha çox məşğul olur: bəs sonra?

Sergey Aleksaşenko
“Project Syndicate”

Tərcümə “Strateq.az”-ındır

Əvvəlki yazı

Gizli kassa, 40 minlik psixotrop dərman, polisdən qaçış – Aptek rəhbərinin işi

Sonrakı yazı

Karate İdman növü üzrə yarışda gənc idmançımızın uğuru bizi sevindirdi-VİDEO/FOTO

Vəfa Şərifova həyat yoldaşından ayrılıb

Vəfa Şərifova həyat yoldaşından ayrılıb

05 Dekabr 2023, 11:18
Ustalar məşhur müğənninin evini bərbad hala saldı

Ustalar məşhur müğənninin evini bərbad hala saldı

05 Dekabr 2023, 10:52
Fədayə Laçının səhhəti pisləşdi

Fədayə Laçının səhhəti pisləşdi

05 Dekabr 2023, 10:35
Cəbrayıl Fərzəliyevin 12 il həbsi tələb edildi

Cəbrayıl Fərzəliyevin 12 il həbsi tələb edildi

04 Dekabr 2023, 17:05
Bəzi dönərxanaların fəaliyyəti məhdudlaşdırıldı – SİYAHI

Bəzi dönərxanaların fəaliyyəti məhdudlaşdırıldı – SİYAHI

04 Dekabr 2023, 16:40
“Boşanan təkcə mən idim?” – Xoşqədəm

“Boşanan təkcə mən idim?” – Xoşqədəm

04 Dekabr 2023, 16:24
Dürdanə Əliyeva hökmdən narazıdır

Dürdanə Əliyeva hökmdən narazıdır

04 Dekabr 2023, 16:10
300 dollarlıq gömrük limiti azaldılır?

300 dollarlıq gömrük limiti azaldılır?

04 Dekabr 2023, 15:50
Kəpənək doğuldu, kəpənək öldü…

Kəpənək doğuldu, kəpənək öldü…

04 Dekabr 2023, 15:39
Razidən saxta bəy və nikah xəbərlərinə REAKSİYA – VİDEO

Razidən saxta bəy və nikah xəbərlərinə REAKSİYA – VİDEO

04 Dekabr 2023, 15:23
Qadın həbsdə olan oğluna telefon ötürmək istədi

Qadın həbsdə olan oğluna telefon ötürmək istədi

04 Dekabr 2023, 15:10
Bu tarixdən hava kəskin dəyişəcək: Güclü külək əsəcək, qar yağacaq

Bu tarixdən hava kəskin dəyişəcək: Güclü külək əsəcək, qar yağacaq

04 Dekabr 2023, 14:53
Meyxanaçı Samirə: “Vecimə də deyil, qoy, paxıllıqdan ölsünlər”

Meyxanaçı Samirə: “Vecimə də deyil, qoy, paxıllıqdan ölsünlər”

04 Dekabr 2023, 14:42
Bu universitetin yataqxanası bərpa olunur

Bu universitetin yataqxanası bərpa olunur

04 Dekabr 2023, 14:00
MSK sədrinə yeni səlahiyyət verildi

MSK sədrinə yeni səlahiyyət verildi

04 Dekabr 2023, 13:39
Bu yolun yenidən qurulmasına 17 milyon xərclənəcək (SƏRƏNCAM)

Bu yolun yenidən qurulmasına 17 milyon xərclənəcək (SƏRƏNCAM)

04 Dekabr 2023, 13:21
Qızılcaya görə pandemiya təhlükəsi var? – Nazirdən cavab

Qızılcaya görə pandemiya təhlükəsi var? – Nazirdən cavab

04 Dekabr 2023, 13:10
Sabah hava necə olacaq?

Sabah hava necə olacaq?

04 Dekabr 2023, 12:48
Faciəvi şəkildə ölən Günay voleybolçu imiş (FOTOLAR)

Faciəvi şəkildə ölən Günay voleybolçu imiş (FOTOLAR)

04 Dekabr 2023, 12:32
Türkiyədə güclü zəlzələ: İstanbul da silkələndi

Türkiyədə güclü zəlzələ: İstanbul da silkələndi

04 Dekabr 2023, 12:12

Reportyor.info saytı gündəlik bülletenlər vasitəsi ilə siyasət, iqtisadiyyat, cəmiyyət, idman, mədəniyyət sahələri üzrə ölkədə və dünyada baş verən ən vacib hadisələri öz oxucularına operativ şəkildə çatdırır.

  • Ana Səhifə
  • Haqqımızda
  • Əlaqə
  • Reklam
  • Media üçün

REPORTYOR © 2023 - Bütün hüquqları qorunur.

Nəticə yoxdur
Bütün nəticələrə bax
  • Gündəm
  • Siyasət
  • Dünya
  • Cəmiyyət
  • İqtisadiyyat
  • Seçmə
  • Sosial
  • Maraqlı
  • İdman
  • Özəl
  • Köşə
  • Araşdırma
  • Maqazin

REPORTYOR © 2023 - Bütün hüquqları qorunur.