Bu çətin bir sözdür
Əgər sizi narkotik vasitələrli sınaqdan keçirməyə razı salırlar və ya təkid edirlərsə:
- “Üzgün” səbəblər irəli sürməyə və bəhanə gətirməyə çalışmayın. Bu, yalnız həmən qrupu qıcıqlandıracaq və təhqirlərə səbəb olacaq.
- Bu mövzuda söhbəti davam etdirməkdən imtina edin və alternativ variant təklif etməyə çalışın.
Əgər “YOX” formanız tənqid hücumuna səbəb olubsa:
- Qəzəbili vaxt sizə deyilənlərə fikir verməyin. Əsas səhv, özünüzü hər hansı haqsız hücumlardan qorumaq istəyidir. Unutmayın ki, belə bir vəziyyətdə özünüzü müdafiə etmək üçün edilən hər cəhd yalnız onların alovunu qızışdıracaq.
- Özünüzü inandırın ki, heç kim başqalarının şəxsi ləyaqətini qiymətləndirə bilməz. Şəxsi keyfiyyətlərinizi tənqid etmək olmaz.
- Yadda saxlayın ki, narazılıq daimi ola bilməz. Arqumentlər həyatın bir hissəsidir. Bir insan digərini tənqid edirsə, o, heç də onun yararsız olduğunu nəzərdə tutmur.
“YOX” deməkdən çəkinməyən, özünə güvənən insanlar cəmiyyət tərəfindən də oğru aləmində də yüksək dəyərləndirilir.
Polisin bir günə 100 lə narkotacir, kuryer həbs etməsinə baxmayaraq, istifadəçi yeniyetmələrin də sayı getdikcə artır.
“Narkotiklərdən istifadənin o qədər də böyük ziyanı yoxdur”
Bu cəhalət və miflərdir. Narkomaniya ən ağır xəstəliklərdir, narkotiklərdən psixi və fiziki asılılığın formalaşması və inkişafıdır.
Mif 1.
“Sınayın – hamı bunu sınayır”.
Bu doğru deyil: sorğular göstərir ki, ABŞ-da, məsələn, hər beş orta məktəb şagirdindən biri marixuanadan istifadə edir. Təbii ki, bu rəqəmlər də çox narahatedicidir, lakin gənclərin 80%-dən çoxunu narkotikdən istifadə etməyə inandırmaq mümkün olmayıb. Onlar bir daha heç vaxt narkomaniyanın qurbanı olmayacaqlar!
Çox vaxt psixoloji bazası aşağı olan yeniyetmələr yalançı mübahisələrin qurbanı olurlar: münaqişə, xırda oğurluq, hiyləgərliyə meylli, qəzəbli, aqressivlik. Belə şəxslər məqsədyönlü fəaliyyət göstərə bilmirlər, zəif işləyirlər, psixofizioloji inkişafdan geri qalırlar. Onlar sonradan narkotik alverçisinə də çevrilirlər, bu qaçılmazdır. Çünki yalnız bu yolla özlərini narkotik üçün pulla təmin edə bilərlər.
Mif 2.
“Sınayın – heç bir zərərli təsir olmayacaq”.
Bu yalandır. Əvvəla, bəzi narkotiklərdən asılılıq bir və ya iki dozadan sonra da yarana bilər. Bundan əlavə, bədənin həssaslığında fərdi fərqlər var, hətta ilk istifadədə ölüm mümkündür. Fərdi həssaslığın böyük bir dəyişməsi üçün xarakterikdir, bu da bəzən ürək çatışmazlığı səbəbindən ölümə səbəb olur. Gizli, məsələn evdə ( kustar ) hazırlanan narkotik istehsalı şəraitində zərərli maddələrdən xilas olmaq və maddənin dəqiq dozasını vermək mümkün deyil. Praktikada evdə hazırlanan dərmanların zəhərli maddələri nəticəsində yaranan bir çox ağır zəhərlənmə hallarından xəbərdar olmamış, eşitməmiş olmazsız.
Mif 3.
“Sınayın – xoşunuza gəlmirsə, qəbul etməyi dayandırın”.
Fiziki asılılıq ( lomka ) haqqında eşitmisiniz.
Birincisi, istər “yüngül”, istərsə də “ağır” hər cür narkotikdən istifadə edərkən, ilk növbədə, iradə əziyyət çəkir. Bu, digər şəxsiyyət dəyişiklikləri hələ özünü göstərmədikdə artıq nəzərə çarpır. Narkoloqlar bunu “enerjinin azalması” adlandırırlar: fərdin iradi keyfiyyətləri zəifləyir, məqsəd hissi azalır və ya itirilir, yəni. insan məhsuldar fəaliyyətdən məhrum olur. 2 si, remissiya, xüsusilə heroin ( kakos ) kimi narkotiklərdən istifadə edərkən qısamüddətli olur. Kiçik müddətdən sonra xəstə yenidən dərman qəbul etmək üçün idarəolunmaz bir istəklə özünü ələ keçirir və xəstəliyin dövrü daha ağır nəticələrlə yenidən təkrarlanır.
Mif 4.
“Zərərsiz narkotiklərin mövcudluğu haqqında”
Zərərsiz yumşaq narkotiklər yoxdur. Bütün ( psixotrop ) dərmanlar və zəif narkotiklər fiziki asılılığa səbəb olmur, lakin onların hamısı, hətta kiçik istifadə ilə belə, şəxsiyyətə mənfi təsir göstərir. Psixi asılılıq tez-tez marixuana kimi “yumşaq” narkotiklərin istifadəsi halında da inkişaf edir. Hər il 500 dən çox insan narkomaniyadan – marixuanadan ( nəşədən ) qurtulmaq üçün klinikalara müraciət edir. Marixuanadan istifadə çox vaxt insanın iradi keyfiyyətlərinin zəifləməsi, motivasiyanın itirilməsi ilə müşayiət olunur: həyatda baş verənlərə maraq itib, işləmək, oxumaq istəyi yox olur, insan özünün necə göründüyünə əhəmiyyət vermir. Marixuana istifadəsinin ümumi simptomu qısamüddətli yaddaşın, diqqətin, beynin müəyyən nahiyələrində sinir hüceyrələrinin ölümü ilə əlaqədardır. Siqaret çəkən marixuana immunitet sistemini zəiflədir və insanı infeksiyalara daha həssas edir. Nəhayət, məlum oldu ki, ən “ağır” narkotiklərə əl atan narkomanların çoxu marixuananı ( nəşəni ) sınamağa başlayanlar olub.
Narkotik köləliyin müasir formasıdır.
YOX sizin yeganə cavabınızdır.
Regional Sosial Təşəbbüslərə Dəstək İctimai Birliyinin sədri, Narkoekspert-araşdırmaçı Emil Maqalov
