İlham Əliyevin Ermənistan rəhbərliyinə verdiyi ən möhtəşəm diplomatik cavablar.
Dünya dövlətlərinin siyasət tarixinə nəzər saldığımız zaman bir çox maraqlı faktları aşkar etmiş oluruq. Bunlardan ən başlıcası dünya dövlətlərinin idarəçilik praktikası, daxili və xarici siyasət üzrə dövlətlərin diplomatik manevrləri və ölkə maraqlarının qorunması üzrə apardıqları fəaliyyətdir. Bəs dövlət idarəciliyi necə formalaşır? Bir ölkənin siyasi idarəçilik institunun əsas tələbləri nələrdir?
Bu suallara cavab tapmaq üçün ilk növbədə həmin ölkənin dövlət idarəçilik tarixinə nəzər salmaq, atılan addımları, mühüm hadisələri analiz etmək kifayət edir. Təhlillər göstərir ki, dövlət idarəçiliyinin əsas sütunu, aparıcı qüvvəsi, həmin ölkənin dövlət başçısından, xüsusən də onun siyasi təcrübəsindən, bilik və bacarıqlarından aslıdır.
Müstəqil Azərbaycanın dövlət idarəçilik prinsiplərinin, siyasi imicinin formalaşması və bu üzrə atılan addımlar Ümumilli Lider Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Ölkə Prezidenti İlham Əliyev bu sahədə bəlkə dünyanın ən şanslı Prezidentidir. Çünki o, Heydər Əliyev siyasi kursunun davamçısıdır. İlham Əliyevin uğurlu daxili və xarici siyasət, dövlət idarəçəlik prinsipləri Heydər Əliyevin yanında qazandığı zəngin təcrübənin nəticəsidir. Mövzunu daha da konkretləşdirərək bu yazıda İlham Əliyevin işğalçı Ermənistan rəhbərliyi üzrənində qazandığı siyasi qələbədən, onları necə tarixi arqumentlərlə və diplomatik cavablarla susdurmasından, ölkəsinin siyasi maraqlarının qorunmasından danışacam.
• İlham Əliyev hələ ölkə rəhbəri olmamışdan öncə AŞPA-dakı Azərbaycan nümayəndə heyətinin rəhbəri kimi ilk dəfə AŞPA kürsüsündən Ermənistan Silahlı qüvvvələri tərəfindən Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ və daha 7 rayonunun işğal olunduğunu, işğal edilmiş ərazilərin terrorizm və narkotik maddələrin tranzitinə çevrildiyini bəyan etmişdir. Onun prinsipial və ardıcıl fəaliyyəti nəticəsində AŞPA-nın 2002-ci ilin sentyabrında keçirilən payız sessiyasında ilk dəfə olaraq bu beynəlxalq qurumun sənədlərində Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Dağlıq Qarabağın işğalı faktı öz əksini tapdı.
• İlham Əliyev ölkə başçısı kimi Avropa Şurasının baş katibi Valter Şvimmerin 2004-cü il aprelin 8-də Azərbaycana səfəri zamanı Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin nizama salınmasının vacibliyi istiqamətində səsləndirdiyi fikirlərə və bu problemin Avropada “dondurulmuş münaqişə” adlandırmasının qəti şəkildə əleyhinə çıxaraq bu problemin regional səviyyədə deyil bütün Avropanın problemi olduğunu və Avropa səviyyəsində sülh yolu ilə həllinin tərəfdarı olmasını bildirmişdir.
• 2016-cı ilin fevralın 13-də Münhen Təhlükəsizlik konfransında çıxış edən İlham Əliyevə Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyinin nümayəndəsi “Azərbaycanın nə üçün Ermənistanı Beynəlxalq arenada bir çox məsələlərdə günahlandırması” ilə bağlı sual ünvanlayır. İlham Əliyevin həmin şəxsə tarixi faktlar tutarlı cavablar verməsi, Ermənistanı işğalçı dövlət adlandırması və beynəlxalq təşkilatların tələblərini pozması və.s kimi faktları konfrans iştirakçıları tərəfindən alqışla qarşılandı.
• 2019-cu ildə Türkmənistanın paytaxtı Aşqabadda keçirilən MDB Dövlət Başçıları Şurasının iclasında ölkə başçısı İlham Əliyev çıxışında Ermənistan rəhbərliyini “faşizmin qəhrəmanlaşdırılması”-da günahlandıraraq bildirmişdir ki, Azərbaycanda Böyük Vətən Müharibəsi veteranlarına dövlət qayğısı göstərildiyi bir vaxtda Ermənistanda keçmiş SSRİ-yə xəyanət edərək Alman faşistlərinə xidmət etmiş “Qaragen Njde” ləqəbli mühacir Ter Arutunyana abidə ucaldımışdır. Bununla da Ermənistan rəhbərliyi xəyanətkarı qərmanlaşdırmaqla nə qədər həyasız bir siyasət tutduğunu göstərmişdir. Ölkə başçısının bütün bunları Ermənistanın Baş Naziri Nikol Paşinyanın gözlərinə baxaraq deməsi onun Ermənistan rəhbərliyi üzərində daha bir diplomatik qələbəsi kimi tarixə düşmüşdür.
• 2019-cu ilin avqust ayında işğalçı Ermənistan Respublikasının Baş Naziri Nikol Paşinyan Xankəndində səsləndirdiyi çıxışında Qardabağ Ermənistandır və nöqtə” deməsi hələ Ermənistan medyasında da birmənalı qaşılanmadı. Ölkənən Hayli.am saytı Paşinyanın fikirlərini “yersiz, məntiqsiz və qeyri konstruktiv” adlandırmışdı. Təbii ki, İlham Əliyev Paşinyanın cavabını ölkə səviyyəndəki çıxışında vermədi. Daha böyük auditoriya qarşısında onun cavabını vermək üçün səbrlə məqam gözlədi. Nəhayət 2019-cu ilin oktyabrında Rusiya Federasiyasının Soçi şəhərində təşkil olunan “Valday” Beynəlxalq Diskussiya Klubunun 16-cı illik iclasında Paşinyanın bu sərhəm sözlərinə tutarlı cavablar verdi. İlham Əliyev dünya səviyyəli auditoriya qarşısında bir daha öz qətiyyətini nümayiş etdirərək “Qarabağ Azərbaycandır və nida” lakonik və dəqiq cavabı ilə geniş əks səda doğurdu.
• Nəhayət 2020-ci ilin fevral ayında Münhen Təhlükəsizlik konfransında Azərbaycan və Ermənistan rəhbərləri arasında baş tutan debat isə Azərbaycan Prezidentinin daha bir uğurlu qələbəsi kimi tarixə yazıldı. Ölkə başçısı sözün əsl mənasında Paşinyana siyasi dərs keçdi. İlham Əliyevin tarixi həqiqətləri peşəkar siyasətçi kimi Paşinyanın üzünə çırpması həftələrlə dünya gündəmindən düşmədi. Hətta Ermənistan siyasi şərhçiləri bu depatı Paşinyan hakimiyyətinin siyası utancı və Ermənistan adına biyabırçılıq adlandırdılar. Bu debat son dövürlərin rezonans doğuran tarixi hadisəsinə çevirildi.
Bütün bunlar bir daha sübut edir ki, İlham Əliyev Azərbaycanı dünya siyasi arenasında layiqincə təmsil edir. Ermənistan rəhbərliyi isə müxtəlif bəhanələrlə İlham Əliyev ilə müzakirlərə qatılmaqdan qorxurlar. Bu həqiqətləri görməzdən gəlmək isə ancaq Azərbaycanın düşmənlərinə xas olan bir xüsusiyyətdir.
