İyunun 6-na keçən gecə Ukraynada Dnepr çayında partladılan “Kahovka” bəndi yenidən Ukraynada 1986-cı ildə Çernobıl AES-də baş vermiş fəlakətlə müqayisə olunmağa başlayıb. Son 72 saatda bəndin suları 31 yaşayış məntəqəsini su altında qoysa da, Ukrayna lideri Vladimir Zelenski bölgəyə gedib və yerində yoxlamalar aparıb. Kənd təsərrüfatı sahələri də nəzərə alındıqda indiyədək daşqın 600 km2 ərazini əhatə edib. Buğda, arpa, qarğıdalı və günəbaxan istehsal olunan sahələri su basıb. Mütəxəssislər bildirirlər ki, Çernobıl kimi Kahovka faciəsinin də mənfi təsirləri illərlə davam edəcək və on il ərzində 125 milyard dollardan çox gəlir gətirəcək. Su bəndinin sökülməsi və suvarma imkanlarının azalmasının kənd təsərrüfatı istehsalına mənfi təsir göstərəcəyi proqnozlaşdırılır.
ZELENSK RİYONUNDA
class=”medianet-inline-adv”>
Ukrayna prezidenti Zelenski Kahovka bəndinin yaratdığı fəlakətlə tanış olmaq üçün dünən Xersona gedib. Burada bütün əlaqədar nazirlərlə vəziyyətin qiymətləndirilməsi toplantısı keçirən Zelenski, “Rusların başımıza gətirdiyi Kahovka bəndinin fəlakəti inanılmazdır. Təcili görüləcək tədbirləri müzakirə etdik. Biz əvvəlcə dinc əhalinin təxliyyəsi, daha sonra isə su altında qalmayan Xerson vilayətində yaşayış məntəqələrində normal həyatın davam etdirilməsi üçün içməli su və elektrik enerjisi kimi həyati tələbatların təmin edilməsini müzakirə etdik.
Vladimir Zelenski təbii fəlakət bölgəsinə baş çəkib.
DAŞINLARA YANGI
Vladimir Zelenski bildirib ki, ruslar açdıqları atəşlə bölgədəki mülki əhalinin təxliyyəsinin qarşısını almağa çalışıblar. Zelenskini müşayiət edən Xerson hərbi administrasiyasının rəhbəri Aleksandr Prokudin deyib: “Düşmən rəsmi olaraq mülki əhalinin sularda boğulmasını istəyir. Biz Xerson ətrafında təxliyyə əməliyyatına başlayanda qarşı tərəfdən bizə atəş açdılar. Xerson şəhər mərkəzinə də top güllələri düşür”, – deyə o bildirib.
Kahovka bəndini kim uçurdu! bir-birini günahlandırırlar
Kahovka bəndini kimin partlatması sirr olaraq qalsa da, dünən bir neçə sui-qəsd nəzəriyyəsi irəli sürülüb. Beynəlxalq ictimaiyyətin Rusiyanı birmənalı şəkildə qınamamasından sonra Ukrayna Hərbi Kəşfiyyat İdarəsinin rəisi Andrey Yusof əllərində konkret sübutlar olduğunu açıqlayıb.
class=”medianet-inline-adv”>
Bəzi yaşayış məntəqələrində suyun səviyyəsi 5 metrə çatsa da, mülki əhalinin təxliyyəsi davam edir.
XÜSUSİ GECE YAZILIB
Andrey Yusof “Rusların bəndi dağıtdığına dair sübutlar toplamaq üçün gecə-gündüz çalışırıq. Yeri gələndə sənədləri masaya qoyacağıq. Biz dünyaya elan etmişdik ki, ruslar müharibənin ilk aylarında Kahovka bəndini tutandan sonra bura dinamit qoyub, bir gün onu partlatacaqlar”. Ukraynadakı hərbi ekspertlər də fəlakətin arxasında rusların olduğunu düşünürlər. Bu tezisin əsaslandırılması kimi o, təxribatın gecə saat 02.50-də, casus peyklərin yerdə baş verənləri görmədiyi vaxt baş verdiyini göstərir.
class=”medianet-inline-adv”>
TNT İLƏ PARTLAYIB
İkinci dəlil olaraq, bəndin elektrik istehsal hissəsinin vəziyyəti. Bəndə nə qədər raket atılırsa atılırsa belə, belə bir dağıntı baş verə bilməyəcəyini vurğulayaraq, bəndin altında yerləşən elektrik enerjisi istehsal edən turbinlərin zədələnməsinə işarə edərək, “Buraya təxminən 2-3 trotil yerləşdirilib və partlayıb. Elektrik stansiyasının tamamilə Rusiyanın nəzarətində olduğunu nəzərə alsaq, burada başqa heç kim partlayıcı maddə gətirib yerləşdirə bilməz.
HÜCUMUN QARŞISINI ALMAQ ÜÇÜN
Rusiyanın Kahovka bəndini niyə indi sökməsinə gəlincə, ukraynalıların fikrincə. Hərbi ekspertlərin fikrincə, Rusiya hərbi-siyasi administrasiyası Ukraynanın əks-hücumundan əvvəl qüvvələr balansını hesablayıb. Bu qədər uzun cəbhə xəttində müdafiə oluna bilməyəcəklərini anlayan ruslar cəbhəni qısaltmaq və xüsusilə Krım yarımadasına birbaşa yolu kəsmək üçün Kahovka bəndini partladıblar. Partlayan Kahovka bəndinin suları Dnepr çayını dolduraraq cənubda Ukrayna-Rusiya müharibəsi cəbhəsi arasında uçurumu açıb.
class=”medianet-inline-adv”>
RUSİYANIN MÜDAFİƏSİ
Rusiya Ukrayna və Qərbin tez-tez dilə gətirdiyi səbəbləri qəbul etməkdən imtina edərək, Ukrayna qüvvələrinin raket hücumu nəticəsində bənd divarının dağıldığını iddia etməyə davam edir. Rusiya BMT-nin Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinə də Ukraynaya qarşı cinayət işi qaldırıb. Müraciət edən rusiyalı diplomat Aleksandr Şulqin “Sandiyanın dağılmasında Ukrayna tərəfi günahkardır. Raket hücumundan bir gün əvvəl onlar Kahovka bəndində suyun səviyyəsini qaldıraraq fəlakəti daha da böyütmək üçün əllərindən gələni etdilər” dedi.
