AZƏRBAYCAN Ermənistanı Dağlıq Qarabağla birləşdirən Laçın dəhlizində keçid məntəqəsi yaradıb. Bakıdan verilən açıqlamada vurğulanıb ki, keçid məntəqəsi aprelin 23-ü bazar günü saat 12:00-dan fəaliyyətə başlayıb və məqsəd bu bölgəyə qanunsuz silah, mina və insanların daşınmasının qarşısını almaq olub. Bakının bu addımı Ermənistanın reaksiyasına səbəb olub. Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyi silah gəzdirmək iddialarını təkzib edib.
GƏRGİNLİK YÜKLƏYİR
İki ölkə arasında, xüsusən də Laçın dəhlizində gərginlik ötən ilin dekabrından daha da artmaqdadır. Dekabr ayında bir qrup azərbaycanlı fəal ərazidə qanunsuz mədən işlərinin aparılmasına etiraz olaraq keçidləri bağlamışdı. O vaxtdan bəri guya Dağlıq Qarabağda logistik çətinliklər yaşanıb. 2020-ci ildə Rusiyanın vasitəçiliyi ilə imzalanan atəşkəs çərçivəsində mülki şəxslərin sərbəst gediş-gəlişi təmin edilməli olduğu halda, bölgənin təhlükəsizliyinə Rusiya sülhməramlı qüvvələri cavabdeh idi.
HÜQUQİ STATUS NƏDİR?
2020-ci il noyabrın 10-da Moskva-Bakı-İrəvan arasında imzalanmış üçtərəfli saziş Laçının Azərbaycana ekstradisiyasını nəzərdə tutur. Müqaviləyə əsasən, Ermənistan Qarabağ bölgəsinə daşınması üçün Laçına alternativ yol çəkməyə borcludur. Yeni yol planı hələ icra olunmasa da, Laçının Bakıya ekstradisiyası 2022-ci il avqustun 26-da başa çatıb. Belə ki, texniki baxımdan Azərbaycan həftəsonu öz ərazisində nəzarət-buraxılış məntəqəsi açıb. Bakı İrəvanı dəhlizdən ordunun şəxsi heyətinin rotasiyası, “silah və sursatların ötürülməsi, terrorçuların ölkəyə daxil olması, təbii sərvətlərin və mədəni sərvətlərin qeyri-qanuni ticarəti” üçün istifadə etməkdə ittiham edir. Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyi iddiaların “əsassız” olduğunu iddia edir. Azərbaycan ərazisi daxilində yerləşən separatçı Dağlıq Qarabağın rəsmiləri Rusiyanı görüşə çağırıb.
class=”medianet-inline-adv”>
RUSİYA VƏ QƏRBDƏN REAKSİYA
Azərbaycanın bu addımına İrəvandan başqa ABŞ, Fransa və Rusiyadan da reaksiyalar olub. Keçid məntəqəsinin humanitar yardımların və mülki şəxslərin keçməsinə mane olacağı və bunun üçün yolun açıq olduğu iddiasına Bakı cavab verib.
– Kremlin sözçüsü Dmitriy Peskov həm AZƏRBAYCAN, həm də Ermənistanla daimi təmasda olduqlarını bildirərək, “Laçın dəhlizi məsələsi son dərəcə mürəkkəbdir. Biz tərəflərlə daim əlaqə saxlayırıq”, – deyə o bildirib. Moskvadan verilən digər bəyanatda Ermənistan və Azərbaycan arasında yeni gərginlikdən “olduqca narahat olduqları” vurğulanıb və tərəfləri razılaşmalara əməl etməyə çağırıb. Rusiya parlamenti Duma Bakını tənqid edəndə Azərbaycan hökuməti diplomatik nota ilə cavab verdi.
class=”medianet-inline-adv”>
– Vaşinqton Laçın dəhlizində nəzarət-buraxılış məntəqəsinin yaradılmasının sülh səylərinə zərbə vuracağından narahat olduqlarını bildirdi. “Biz bir daha bildiririk ki, Laçın dəhlizində insanların sərbəst hərəkəti və ticarət olmalıdır və tərəfləri təxribatlardan və düşmənçilik hərəkətlərindən çəkinməyə çağırırıq”, – ABŞ Dövlət Departamentinin bəyanatında deyilir.
– Fransa Xarici İşlər Nazirliyi də qeyd edib ki, onlar inkişafı atəşkəs razılaşmalarının pozulması kimi qiymətləndirirlər.
MƏLUMAT QEYD: 2020-ci ildə Rusiyanın vasitəçiliyi ilə atəşkəslə başa çatan İkinci Qarabağ müharibəsində 6800-ə yaxın insan həyatını itirib.
