• Manşet
  • Siyasət
  • Rəsmi
  • Gündəm
  • Sosial
  • Dünya
  • Cəmiyyət
  • Əyalət
  • Kriminal
  • SEÇMƏ
  • İdman
  • Şou
Reportyor
Çərşənbə axşamı, 26 Yanvar 2021
  • Manşet
  • Siyasət
  • Rəsmi
  • Gündəm
  • Sosial
  • Dünya
  • Cəmiyyət
  • Əyalət
  • Kriminal
  • SEÇMƏ
  • İdman
  • Şou
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələrə bax
  • Manşet
  • Siyasət
  • Rəsmi
  • Gündəm
  • Sosial
  • Dünya
  • Cəmiyyət
  • Əyalət
  • Kriminal
  • SEÇMƏ
  • İdman
  • Şou
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələrə bax
Reportyor
Nəticə yoxdur
Bütün nəticələrə bax
Əsas səhifə Gündəm

İran sanksiyaları: Azərbaycan və Türkiyə seçim qarşısında

2018-11-07
in Gündəm, Manşet, Uncategorized
0
İran sanksiyaları: Azərbaycan və Türkiyə seçim qarşısında
0
Paylaşılıb
8
Oxunub
Facebook-da paylaş"Twitter"-də paylaş

Analitiklərin fikrincə, Amerikanın İrana qarşı yeni sanksiyaları Cənubi Qafqaz və Yaxın Şərq bölgəsində kəskin siyasi manevrlərə yer qoymur və Azərbaycan və Türkiyənin bu müstəvidə necə davranacağı siyasi ekspertlərin diqqət mərkəzindədir. Bu yöndə “Yaxın Şərq-Qafqaz” araşdırmalar mərkəzinin (Rusiya) rəhbəri, vaxtilə Azərbaycan Dövlət Universiteti tarix fakültəsinin məzunu olmuş Stanislav Tarasovun analizini Strateq.az-ın oxucularına təqdim edirik.

Bənzər Yazılar

Prezident yeni nazir təyin etdi (SƏRƏNCAM)

İlham Əliyev naziri işdən çıxardı (SƏRƏNCAM)

Xırdalandakı partlayışla bağlı cinayət işi başlanıldı

 

Noyabrın 5-dən Amerikanın İrana qarşı yeni sanksdiyaları qüvvəyə minib. Bu, birinci növbədə neft hasilatı və bank sahələrinə və Tehranla kommersiya işləri aparan üçüncü ölkələrə aiddir. Amma bununla yanaşı hər şeydən qabaq Cənubi Qafqaz – Yaxın Şərq qovuşuğunda kəskin toqquşma yaradılır. ABŞ dövlət katibi Mayk Pompeo bildirib ki, Vaşinqton İran neftini idxal edən səkkiz ölkə üçün sanksiyalardan istisna edib. Amma onun sözlərinə görə, söhbət “ötəri istisna”dan gedir və “yalnız bu əsasda ki, оnlar İrandan xam neft idxalını mühüm şəkildə azaltmağı sərgiləycək”.

Biz bundan başlayaq ki, Amerika maliyyə nazirliyinin bildirişində məlumat verildiyi kimi, Vaşinqton qazın “Şahdəniz” yatağından Türkiyədən keçərək Avropaya tədarük  ediləcəyi Azərbaycan boru kəmərini sanksiya rejimindən çıxarıb. Əsaslandırma: o, Türkiyənin və Avropa ölkələrinin təhlükəsizliyini və Rusiya və İrandan energetik müstəqilliyini təmin edir. Və Avropa Birliyinin ABŞ sanksiyalarının yayılmayacağı ölkələr sırasına daxil olmadığı bir vaxtda. Əvəzində Türkiyəyə İran neftini almaq icazəsi verilib, amma Ankaranın həcmi tədricən azaldacağı şərtilə. Başqa bir şey təəccüblüdür. Pompeo bu fonda radioaparıcı Toni Katsla söhbətdə Türkiyəyə, az qala, ultimatum verib. Dövlət katibi bildirib: “Vaşinqton ümidini ifadə edir ki, Ankara NATO-nun müttəfiqi kimi qalmaq naminə seçim edəcək” və “alyansdan çıxmaq üçün kurs götürməyəcək”. Pompeo habelə qeyd edib ki, “Vaşinqton ümid edir ki, Türkiyə də, prezident Rəcəb Tayib Ərdoğan da yekunda nəticə çıxaracaq ki, İrandansa ABŞ daha üstün tərəfdaşdır, buna görə də ölkə məhz Ştatlar, NATO və Avropa ölkələrilə daha sıx işbirliyinə tərəfdar olmalıdır”.

Paradoks tam bundadır ki, Almaniya, Fransa və Böyük Britaniya XİN başçıları, habelə AB-nin diplomatik təmsilçisi “ABŞ prezidenti Donald Trampın noyabrın 5-dən İranı yenidən sanksiyalara məruz qoyduğu haqda təəssüf”ifadə olunduğu və “Tehranla əməkdaşlığı, habelə Birgə Əhatəli Fəaliyyət Planı (BƏFP) çərçivəsində maliyyə əməliyyatları və neft-qaz ticarətini saxlamaq niyyətində olduqları” təsdiqlənən birgə bəyanat imzalayıb. Ola bilsin, Pompeo əmindir ki, Vaşinqton hadisələrin gedişatında Brüsselin müqavimətini qırmağa nail olunacaq? Azərbaycan milli təhlükəsizlik nazirinin keçmiş birinci müavini Sülhəddin Əkbər bu qəliz durumu şərh edərək sıradakını deyir: “Tehrana münasibətdə sanksiya rejiminin sərtləşdirilməsi başlıca olaraq qonşu ölkələrdə ciddi əks olunacaq. Azərbaycan və İrana qonşu başqa ölkələr Tehranla Vaşinqtonun “arasında” qala bilər. Barəsində sanksiyaların sərtləşdirildiyi və Cənubi Qafqaz bölgəsi, Xəzər və hətta İranın özündə özəl maraqları olan Rusiyanı hələ demirəm”.

Onun sözlərinə görə, “Ermənistanla müqayisədə Azərbaycan İran üçün mühüm strateji önəmə malikdir. Unutmağına dəyməz ki, İran əhalisinin 43%-i etnik azərbaycanlılar təşkil edir. Azərbaycanlılar İran elitasında – siyasi, hərbi, mədəni – görkəmli yer tuturlar”. Amma eyni zamanda: “Sanksiyalar noyabrın 5-dən qüvvəyə minir, bölgədə Bakının da maraqlarında bu və ya başqa cür ifadə oluna biləcək tamamilə başqa vəziyyət yarana bilər. Amerikalılar bir məsələdə Azərbaycana güzəştə gediblər. Mənə elə gəlir ki, Azərbaycan İrana qoyulan sanksiya rejiminə bütünlükdə tərəfdar olacaq, əks halda amerikalılar bizi cəzalandırmaq qərarına gələcəklər”. Yəni Bakı Amerikanın Tehrana qarşı sanksiyalarını dəstəkləməyən Avropa və Rusiyadan aralana bilər. Vaşinqton bununla yanaşı Azərbaycana münasibətdə “energetik kökə” fəndini işlədir. Lakin ABŞ “türk qambiti”ni uğurla oynamağa, Suriya istiqamətindəki  Rusiya-Türkiyə-İran alyansını dağıtmaq və Ankaranı özünün Yaxın Şərq siyasəti orbitinə qaytarmaqdan yana Suriya kürdlərini xırda pula çevirərək onlara dəstəkdən imtinaya hazırdırmı, daha dəqiqi, bacararmı? Ola bilsin, Vaşinqton Türkiyə ilə kürd kartını oynayacaq ki, Bakı və Ankaranı antiiran düşərgəsinə qovsun. Ya da başqa bir məsələ mümkündür. Azərbaycanın özünü hər halda “Qərbyönlü dövlət” kimi göstərdiyi, ABŞ-ın onu müttəfiq dövlət adlandırdığı nəzərə alınarsa, Türkiyənin bölgədə geniş gündəliyi və Vaşinqtonla ixtilafının təkcə kürdlərə adi olmadığına, Ankaranın İran və Rusiya ilə iqtisadi əməkdaşlığı genişləndirməkdə obyektiv maraq amilinin işarələndiyinə baxmayaraq, Azərbaycan kartının da oynadıla biləcəyi durum biçimlənir. Hadisələrin belə dönüşünə kim hazırdır? Əksər ekspertlər təsadüfən qeyd etmirlər ki, Ankara və Bakı birlikdə olduqca dar manevr durumunda ən mürəkkəb tarixi seçim qarşısında görünür. Bir yandan ABŞ, İsrail, Fars körfəzi ölkələri, Azərbaycan, o biri yandan isə Türkiyə, Rusiya və İran. Yaxud başqa variant: Vaşiqnton Türkiyə və Azərbaycanı eyni zamanda özünə sarı çəkməyə nail olarsa, onda Rusiya – İran – Çin koalisiyası meydana çıxacaq.

Belə ki, Tramp bölgədə nəticədən asılı olmayaraq yekunları böyük bir bölgənin yeni geopolitik simasını müəyyən edəcək kəskin oyun düzəldib. Birbaşa deyilsə, bu dövlətlərin müstəqillik əldə etdiyi andan bəri Ərdoğan və azərbaycanlı həmkarı İlham Əliyev üçün ilk dəfə asan seçimlərdən deyil. Necə deyərlər, belə dilemmada variantlar azdır. “Ameruika şəri” ilə yeni Rusiya və İran arasında seçim lazım gələcək.

Tərcümə Strateq.az-ındır.

PaylaşTweetYollaYollaPaylaşQR oxut
Bizim Video
Əvvəlki yazı

Manatı devalvasiya gözləyirmi? - iqtisadçıların şərhi

Sonrakı yazı

"Deputatların maaşı artılsın”

Sonrakı yazı
“Deputatların maaşı artılsın”

"Deputatların maaşı artılsın”

“Kontakt Home”un rüsvay etdiyi qadın: “İntihar dərəcəsinə gəldim” – Foto

"Kontakt Home"un rüsvay etdiyi qadın: "İntihar dərəcəsinə gəldim" - Foto

Sabah Bakıya bir yağış yağacaq ki… – Rəsmi

Sabah Bakıya bir yağış yağacaq ki... - Rəsmi

Discussion about this post

Bizə Qoşulun

  • 21.1k Üzvs
  • 11.9k Abunəs
  • 1.2k Abunəs

Son Xəbərlər

Mətanət ATV-dən ayrıldı, bu kanala keçdi

Mətanət ATV-dən ayrıldı, bu kanala keçdi

2021-01-26
Prezident yeni nazir təyin etdi (SƏRƏNCAM)

Prezident yeni nazir təyin etdi (SƏRƏNCAM)

2021-01-26
İlham Əliyev naziri işdən çıxardı (SƏRƏNCAM)

İlham Əliyev naziri işdən çıxardı (SƏRƏNCAM)

2021-01-26
Xırdalandakı partlayışla bağlı cinayət işi başlanıldı

Xırdalandakı partlayışla bağlı cinayət işi başlanıldı

2021-01-26
Sabah hava necə olacaq?

Sabah hava necə olacaq?

2021-01-26
Övladını məktəbə göndərməyənlər sənəd imzalamalıdır

Övladını məktəbə göndərməyənlər sənəd imzalamalıdır

2021-01-26
Daha 4 erməni hərbçinin meyiti tapıldı

Daha 4 erməni hərbçinin meyiti tapıldı

2021-01-26
Emin Milli yeni təşkilat yaratdı: “Sülh uğrunda” (VİDEO)

Emin Milli yeni təşkilat yaratdı: “Sülh uğrunda” (VİDEO)

2021-01-26
Bu da Karxulu kəndi – Video

Bu da Karxulu kəndi – Video

2021-01-26
Nazirlik yandırmaq üçün odun alacaq, yoxsa qızıl? – TENDER

Nazirlik yandırmaq üçün odun alacaq, yoxsa qızıl? – TENDER

2021-01-26
Azərbaycanda daha bir korrupsiya faktı – Cinayət işi açıldı

Azərbaycanda daha bir korrupsiya faktı – Cinayət işi açıldı

2021-01-26
Bakıda tikinti şirkətinin heyrətamiz dələduzluğu

Bakıda tikinti şirkətinin heyrətamiz dələduzluğu

2021-01-26
Xırdalanda partlayışdan sonrakı vəziyyət – Video

Xırdalanda partlayışdan sonrakı vəziyyət – Video

2021-01-26
Nazir Rövşən Əkbərovun bacısı oğluna yeni vəzifə verdi

Nazir Rövşən Əkbərovun bacısı oğluna yeni vəzifə verdi

2021-01-26
Türk şirkətləri Qarabağa milyonlarla dollar yatırır – Yeni iş yerləri açılacaq

Türk şirkətləri Qarabağa milyonlarla dollar yatırır – Yeni iş yerləri açılacaq

2021-01-26
Ramiz Mehdiyevin zibil daşıyan şirkəti nə qədər vəsait “yeyir”

Ramiz Mehdiyevin zibil daşıyan şirkəti nə qədər vəsait “yeyir”

2021-01-26
Yollar açıldı, hotellərdə yer yoxdur

Yollar açıldı, hotellərdə yer yoxdur

2021-01-26
Evindən 6 kiloqram heroin tapıldı

Evindən 6 kiloqram heroin tapıldı

2021-01-26
Dünyada koronavirusa yoluxanların sayı 100 milyonu ötdü

Dünyada koronavirusa yoluxanların sayı 100 milyonu ötdü

2021-01-26
Xırdalandakı partlayışdan – Fotolar

Dağıntılar altından bir nəfərin cəsədi çıxarıldı

2021-01-26

Seçmə

  • Bütün
  • SEÇMƏ
Türk şirkətləri Qarabağa milyonlarla dollar yatırır – Yeni iş yerləri açılacaq
SEÇMƏ

Türk şirkətləri Qarabağa milyonlarla dollar yatırır – Yeni iş yerləri açılacaq

2021-01-26
Hafiz Hacıyev “Azəriqaz” İstehsalat Birliyinin rəhbərliyini sərt tənqid edib.
SEÇMƏ

Hafiz Hacıyev “Azəriqaz” İstehsalat Birliyinin rəhbərliyini sərt tənqid edib.

2021-01-25
Masallı xəstəxanasının direktoru belə həbs edilib – Video
Rəsmi

Masallı xəstəxanasının direktoru belə həbs edilib – Video

2021-01-25
Yasamalın icra başçısı qazinin əlil xanımına üz çevirdi – Fakt
SEÇMƏ

Yasamalın icra başçısı qazinin əlil xanımına üz çevirdi – Fakt

2021-01-25
Şirin Cəfəridən Əhməd İsmayılovun çağırışına dəstək gəldi
SEÇMƏ

Şirin Cəfəridən Əhməd İsmayılovun çağırışına dəstək gəldi

2021-01-23
Bu hərbçilərimizə vaxtından əvvəl hərbi rütbələr verildi (VİDEO
SEÇMƏ

Bu hərbçilərimizə vaxtından əvvəl hərbi rütbələr verildi (VİDEO

2021-01-23
Reportyor

Baş redaktor: Arifə Əliyeva Vahid qızı
Reportyor.info saytının redaksiyası ilə əlaqə:
Telefon - (99477) 399-55-66

Votsap - (99455) 3490491

Email - reportyor.info@gmail.com

Follow Us

Kateqoriyalar

  • Araşdırma
  • Banner
  • Cəmiyyət
  • Dünya
  • Gündəm
  • İdman
  • Idman
  • Köşə
  • Kriminal
  • Manşet
  • Rəsmi
  • SEÇMƏ
  • Siyasət
  • Sosial
  • Şou
  • Təhsil
  • Uncategorized
  • Əyalət

Son əlavələr

Mətanət ATV-dən ayrıldı, bu kanala keçdi

Mətanət ATV-dən ayrıldı, bu kanala keçdi

2021-01-26
Prezident yeni nazir təyin etdi (SƏRƏNCAM)

Prezident yeni nazir təyin etdi (SƏRƏNCAM)

2021-01-26
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

© 2020 Qurdqanli Design.

Nəticə yoxdur
Bütün nəticələrə bax
  • Manşet
  • Siyasət
  • Rəsmi
  • Gündəm
  • Sosial
  • Dünya
  • Cəmiyyət
  • Əyalət
  • Kriminal
  • SEÇMƏ
  • İdman
  • Şou

© 2020 Qurdqanli Design.